Online mediji krajem prve dekade 21. veka

U poslednje tri godine definisane su desetine vrsta društvenih medija, a uporedo sa njima online medijski prostor zauzimaju i druge vrste medija (tzv. klasični online mediji). U toj “kakofoniji” inače preterane količine informacija koje se plasiraju preko Interneta, dolazi vreme u kojem je potrebno, ali i moguće pojednostaviti čitav “pejsaž” aktuelnih vrsta  online medija.

Jednu od varijanti predstavljavljanja različitih vrsta online medija čini i Online Media Landscape (3.0) Taxonomy, koji se može pregledati i preko nedavno postavljene prezentacije (blog post na engleskom jeziku).

Praktično, sve vrste online medija svrstane su u pet velikih kategorija, koje su kreirane u kontekstu različitih vrsta uticaja koje različite vrste online medija imaju u svojoj prirodi:

Brend Mediji (Brand Media)

Za ovu vrstu medija karakteristična je činjenica da u poslednje vreme slabi granica između Web sajtova klasičnih medija i online medija koji ne postoje “dalje” od Interneta. Praktično, popularnost određenih “čistih”online medija postaje sve više uporediva sa popularnošću Web sajtova klasičnih medija, i to je sve češći slučaj u razvijenim ekonomijama (npr. blog Huffington Post).

I u našim krajevima različiti online mediji postaju sve prepoznatljiviji kao što su npr. Index.hr ili E-novine.

Termin Brend Mediji opisuje praktično stanje na Internetu gde su bitni popularni mediji, bez obzira da li potiču od klasičnih medija, ili ne.

Agregacioni mediji (Aggregation Media)

Potreba korisnika Interneta za filtriranjem informacija i razvoj RSS tehnologije omogućili su nastanak različitih tipova online servisa koji na jednom mestu plasiraju delove informacija sa različitih online izvora. Sa jedne strane, ovakvi servisi pomažu korisnicima da prate odjednom informacije iz različitih izvora, a sa druge strane ovakvi posećeni servisi donose značajnu posetu online medijima (servisi kao što su News Google, Digg, Delicious, itd.).

U ovim krajevima postoje posećeni servisi ovog tipa, kao što su npr. Croportal.net, Naslovi.net ili Vesti.rs. Što je veći broj vrsta ovakvih sajtova i što su ti sajtovi posećeniji, više raste posećenost Web sajtova koje prate ovakvi online mediji.

Amaterski mediji (Amateur Media)

Različiti pojedinci putem svojih naloga za različitim forumima, blogovima, Twitter ili Facebook nalozima kreiraju mišljenje svoje okoline. Ako ta “okolina” dalje prenosi istu poruku svojim prijateljima (pratiocima) i sl., na taj način se širi uticaj pojedinca na mrežu do koje dopire ova poruka, i kako vreme prolazi, sve je brži put dolaska bitnih poruka ovog tipa do nekog novinara ili uticajnog pojedinca (brand media) koji šire poruku mnogo dalje od klasičnog domašaja tzv. amaterskih medija.

Primeri ovakvih platformi koje omogućuju kvalitetno delovanje pojedinaca u našim uslovima su različiti forumi kao što je Forum.hr, Devprotalk.com, Blog.hr, Blor.rs, itd.

Potrošački mediji (Consumer Media)

Kada klasični Web sajtovi imaju uspeha u privlačenju komentara korisnika na nivou prikaza određenih proizvoda i usluga, i kada ovakvi prikazi krenu da utiču direktno na kupovinu prikazanih proizvoda i usluga, tada govorimo o tzv. potrošačkim medijima. Najveći svetski primeri ovakvih medija su reakcije čitalaca na online proavnicama što su Amazon.com ili IMDB.com, ili posebnim sajtovima u vezi sa preporukama kao što su TripAdvisor.com ili Epinions.com.

U ovim krajevima stidljivo se pojavljuju ovakvi servisi kao što je Putovanja.info, Usporedi.hr ili Stvari.net.

Kompanijski mediji (Custom Media)

Pad cena tehnologije izrade Web sajtova doneo  je sa sobom porast pojave online medija koji su u vlasništvu kompanija koje nisu u osnovi mediji, ali predstavljaju informacije po principu (online) medija. Razlika je u modelu zarade, gde kompanijskim medijima nije bitan advertajzing model zarade, jer se prihod nalazi na drugoj strani, i sama uređivačka politika ima za fokus kreiranje kvalitetnog online medija u kontekstu potreba ciljnih grupa.

Primeri ovakvih medija su GSK Alli, UPS Compass, a u našim krajevima portali kao što su Tportal ili MTSMondo govore o tome kako snaga online medija može da bude iskorišćena za potrebe kompanije koja je njegov vlasnik.